BEBEK VE ÇOCUKLARDA KİLO ALMADA AZALMA/BÜYÜME GECİKMESİ DEĞERLENDİRİLMESİ

Büyüme çocuk sağlığının önemli bir göstergesidir. Bir ülkenin genel sağlık durumu hakkında da bilgi vermektedir. Malnütrisyon enerji, protein veya diğer besin ögelerinin eksiklik veya fazlalığı sonucunda beden şekli, fonksiyonu, komposizyonu ve klinik seyir üzerinde ölçülebilir olumsuz etkileri olan bir beslenme bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Beslenmeyi güçleştiren bazı kronik hastalıklar olduğunda malnütrisyon daha belirgin hale gelmektedir. Uygun beslenmeyen çocuklar enfeksiyon hastalıklarına daha çok yakalanır. Mikrobesin eksiklikleri de büyümeyi etkilemektedir. Çinko eksikliğinde büyüme etkilenir.

  Çocuk sağlığının en önemli izlemi büyüme ve gelişmenin izlenmesidir. Bir çocuk doktor tarafında ilk kez doğumda, 1-2 haftalık iken, 2, 4, 6 ,9, 12, 18 ve 24. ayda ve sonrasında tercihen her yıl bir kez görülmeli ve ölçümler yapılmalıdır. Çocuk doktor tarafından görüldüğünde öncelikle annenin gebelik sayısı, ailenin sosyoekonomik durumu, yaşadığı yer, ailedeki kişi sayısı, doğum ağırlığı, anne sütü ne kadar aldığı, ek gıdaya ne zaman başlandığı, ishal ve kusmanın olup olmaması, öğünlerinde ne yediği öğrenilmelidir. Çocuğun gelişimini değerlendirmede  ağırlık, boy, üst kol çevresi, deri kıvrım kalınlıkları, yaşa göre ağırlık, boya göre ağırlık, yaşa göre boy, vücut kitle indeksi, ideal vücut ağırlığının yüzdesi gibi antropometrik ölçümler dediğimiz ölçümlere ihtiyaç duyulur. Ayrıca bir takım laboratuvar testlerine de ihtiyaç vardır.

   Elde edilen tüm veriler standart topluma göre uyarlanmış değerler ile karşılaştırılır. En sık kullanılan referans tabloları DSÖ ( Dünya Sağlık Örgütü), NCHS ( National Center for Health Statistics ) , CDC ( Center for Disease Control) verilerine göre oluşturulmuştur. Erken çocukluk döneminde büyüme genetik potansiyelden değil belirgin olarak çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Büyüme ve gelişme takibinde önemli olan çocuğun uzun süreli eğrilerinin çıkarılmasıdır.

   Prematüre bebeklerde ilk 12 ay düzeltilmiş yaş ( kronolojik takvim yaşından gebelik haftası çıkarılarak bulunur) kullanılmalıdır. İlk 24-36 ay süreyle düzeltilmiş yaş kullanılabilir, baş çevresi için 18 aya kadar, boy için de 3.5 yaşına kadar düzeltilmiş yaş kullanılabilir.

  Gelişmekte olan ülkelerde 5 yaş altındaki çocuklarda ölümlerin üçte birini malnütrisyon ve malnütrisyona bağlı nedenler oluşturduğundan çocuk izleminde büyüme ve gelişmenin takibi en önemli amaçlardandır.